در قوانین بیمه، بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار تعهداتی وجود دارد که آن‌ها را ملزم به انجام وظایف خود می‌کند و هرگاه هرکدام از طرفین قرارداد به وظیفه خود عمل نکند، اگر این کار را از عمد انجام داده باشد باعث باطل شدن قرارداد و اگر غیرعمد انجام داده باشد باعث فسخ آن می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با تعهدات بیمه‌گر و بیمه‌گذار آشنا کنیم.

تعریف اصطلاحات بیمه‌گر، بیمه‌گذار و مورد بیمه

بیمه‌گر

شخصی است حقوقی که در مقابل دریافت حق بیمه از بیمه‌گذار متعهد می‌شود که در صورت بروز حادثه‌ای خسارت را جبران کرده و یا وجه معینی را پرداخت کند.

طبق ماده ۳۱  قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری: عملیات بیمه در ایران بوسیله شرکت‌های سهامی عام ایرانی که کلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت قانون، طبق قانون تجارت به ثبت رسیده باشند انجام خواهد گرفت.

بیمه‌گذار

شخصی حقیقی و یا حقوقی است که طرف تعهد بیمه‌گر بوده و با پرداخت حق بیمه جان، مال و مسئولیت خود و یا شخص معینی را تحت پوشش بیمه قرار می‌دهد.

طبق ماده ۵ قانون بیمه: بیمه‌گذار ممکن است اصیل باشد یا به یکی از عناوین قانونی، نمایندگی صاحب مال یا شخص ذینفع را داشته یا مسئولیت حفظ آن را از طرف صاحب مال داشته باشد.

مورد بیمه

مورد بیمه می‌تواند شخص، شیء و یا مسئولیت باشد:

الف) چنانچه مورد بیمه شخص باشد بیمه‌گر در مقابل فوت، حیات، بیماری، از کار افتادگی، نقص عضو بیمه شده متعهد خواهد بود. به این نوع بیمه، بیمه اشخاص گفته می‌شود.

ب) چنانچه مورد بیمه شیء باشد بیمه‌گر در مقابل خسارت وارد به آن شیء متعهد خواهد بود. مانند آتش‌سوزی اموال منقول و غیرمنقول، بیمه حمل و نقل کالا، هواپیما و کشتی، بیمه اتومبیل و بیمه مرگ‌و‌میر حیوانات. به این نوع بیمه، بیمه اشیاء گفته می‌شود.

پ)‌ اما چنانچه مورد بیمه شخص و یا شیء نباشد، مسئولیت بیمه‌گذار برعهده فرد دیگری خواهد بود که در این صورت بیمه‌گر متعهد است چنانچه در نتیجه‌ حادثه‌ای که بیمه‌گذار مسئول آن باشد به دیگری خسارت وارد شود، خسارت آن شخص را جبران کند. مانند بیمه مسئولیت اتومبیل، بیمه مسئولیت کارفرما در مقابل کارگران، بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان و داروسازان، بیمه مسئولیت مالک در مقابل مستأجر. به این نوع بیمه، بیمه مسئولیت گفته می‌شود.

تعهدات بیمه گر

تعهدات بیمه‌گر نسبت به بیمه‌گذار

بیمه‌گر در مقابل بیمه‌گذار متعهد است که اقدامات زیر را انجام دهد:

۱. خسارت به صورت کامل و در اسرع وقت پرداخت شود

یکی از مهم‌ترین تعهدات بیمه‌گر که معمولاً بیمه برای آن صادر می‌شود، پرداخت سریع و کامل خسارت به بیمه‌گذاری است که زیان دیده.

همانطور که در ماده ۱۹ قانون بیمه آماده است: تعهد بیمه‌گر در پرداخت خسارت در واقع عبارت است از تفاوت مال بیمه شده بلافاصله قبل و بعد از وقوع حادثه. منظور از تفاوت مال بلافاصله قبل و بعد از وقوع حادثه، این است که بیمه‌گذار از حادثه نفعی نبرد و در حالتی بهتر از گذشته قرار نگیرد. در واقع بیمه نامه نباید به گونه‌ای باشد که باعث منفعت و یا سودآوری شود، بلکه باید فقط خسارت را جبران کند.

۲. اسرار بیمه‌گذار حفظ شود

در هنگام بستن قرارداد بیمه، بیمه‌گذار اطلاعاتی را در اختیار بیمه‌گر قرار می‌دهد که ممکن است این اطلاعات جزو اسرار کار و زندگی او باشد و بیمه‌گر موظف است که این اطلاعات را نزد خود حفظ کند و در اختیار افراد دیگر قرار ندهد. برای مثال بیمه‌گر نباید اطلاعات مالی بیمه‌گذاران را برای تعیین مالیات در اختیار مأموران دولتی قرار دهد.

۳. بیمه‌گذار نسبت به وظایفش آگاه شود

یکی دیگر از تعهدات بیمه‌گر آن است که باید برای آنکه هیچگونه حق و حقوقی از بیمه‌گذار ضایع نشود، او را با تمام مسئولیتی که در مقابل بروز حادثه و تمام مدتی که بیمه‌نامه اعتبار دارد در هنگام بستن قرارداد بیمه آشنا کند. به عنوان مثال بیمه‌گذار موظف است حداکثر تا ۵ روز پس از بروز حادثه آن را به اطلاع بیمه‌گر برساند، و این وظیفه بیمه‌گر است که هنگام قرار داد بیمه این مورد و همچنین سایر موارد دیگر را به او اطلاع دهد.

۴. قید عواملی که باعث از بین رفتن حق و حقوق بیمه‌گذارمی‌شود

این عوامل بایستی به طور واضح در قرارداد قید شود تا در آینده مشکلی برای بیمه‌گذار رخ ندهد.

۵. سایر عواملی که براساس قانون برعهده طرفین معامله است.

تعهدات بیمه‌گذار نسبت به بیمه‌گر

۱. کیفیت خطر مورد بیمه را به طور دقیق اعلام کند

بیمه‌گذار وظیفه دارد در هنگام بستن قرار داد بیمه اطلاعت خودش را در مورد کیفیت خطر بیمه شده به طور دقیق در اختیار بیمه‌گر قرار دهد در غیر اینصورت ۲ حالت رخ می‌دهد:

الف) کتمان یا اعلام نادرست عمدی بیمه‌گذار

ب) کتمان یا اعلام نادرست غیرعمدی بیمه‌گذار

بنابراین اگر بیمه‌گذار چه به صورت عمد و چه غیر عمد اطلاعات صحیحی را در اختیار بیمه‌گر قرار ندهد و یا آن را کتمان کند با او طبق ماده ۱۲ و ۱۳ قانون بیمه برخورد خواهد شد.

۲. حق بیمه را به موقع پرداخت کند

طبق قانون بیمه پرداخت بیمه به منزله رسمیت یافتن قرارداد بیمه است نه صدور آن. بنابراین بیمه‌گذار بایستی پس از بستن قرارداد بیمه با بیمه‌گر و یا قبل از بروز حادثه حق بیمه خود را پرداخت کند، در غیراینصورت جبران خسارت در اثر حادثه شامل او نخواهد شد.

۳. از مورد بیمه واقع شده، حفاظت کند

طبق قانون، هزینه پیشگیری از خطر و حادثه برعهده بیمه‌گذار و هزینه جلوگیری از توسعه خسارت از تعهدات بیمه‌گر است.

۴. اعلام تشدید خطر

تشدید خطر می‌تواند یا از سوی خود بیمه‌گذار باشد و یا در نتیجه عمل شخص سوم. در هر دو صورت بیمه‌گر می‌تواند پس از اطلاع به بیمه‌گذار حق بیمه اضافی خود را ادامه دهد و یا آن را فسخ کند.

۵. حادثه‌ای که باعث خسارت می‌شود را به موقع اعلام کند

طبق ماده ۱۵ قانون بیمه، بیمه‌گذار موظف است تا ۵ روز پس از وقوع حادثه آن را به بیمه‌گر اطلاع دهد، در غیراینصورت بیمه‌گر هیچگونه تعهدی در قبال آن نخواهد داشت.

همان طور که می دانید از گذشته تاکنون هر فردی برای کسب درآمد، تأمین معاش و البته وجه اجتماعی بهتر به دنبال شغل مناسب با موقعیت مالی خوب است. در نتیجه برای همه افراد جامعه شهری و روستایی، میزان حقوق دریافتی و مزایای آن از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود. امروزه یکی از مهمترین وظایف علم حسابداری در شرکت ها و مؤسسه های تجاری چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد توسط حسابداران یا کارفرمایان طبق قانون وزارت کار است.

مفهوم حقوق و دستمزد چیست؟

به بیان ساده حقوق و دستمزد یا Payroll میزان سهم نیروی کار در قبال فعالیت‌ها، خدمات رسانی، تولید کالا بوده که در ازای آن، مبلغی مشخص به فرد شاغل، پرداخت می شود. در واقع حقوق و دستمزد، هزینه متعلق به کار انجام گرفته توسط پرسنل در فرآیند تولید یا ارائه خدمات بر اساس مدت زمان تعیین شده است. به این نکته توجه کنید که دو عامل مهم کیفیت و کمیت کار در چگونگی حقوق و دستمزد پرداختی به نیروهای شاغل در محیط های کاری مختلف، نقش بسزایی دارد. هرگونه تغییر در عملکرد افراد بر میزان مبلغ دستمزد دریافتی و هزینه های تولید، تأثیر مستقیم خواهد داشت.

انواع حقوق و دستمزد

تعیین چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد در بخش حسابداری هر شرکت یا مؤسسه ای از اهمیت فراوانی برخوردار است. به طور کلی حقوق و دستمزد در نرم افزارهای حسابداری به دو نوع اسمی و واقعی تقسیم می شود.

  • دستمزد اسمی: همان میزان پول و دستمزدی است که در قبال ارائه خدمت به پرسنل پرداخت می‌شود.
  • دستمزد واقعی: یک معیار اقتصادی ایده‌آل در مقایسه با دستمزد اسمی است که جوابگوی قدرت خرید نیروی کار می باشد. به هنگام تصمیم گیری درباره چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد واقعی از شاخص های کالا و خدمات استفاده می کنند.

همه آنچه که باید درباره چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد بدانید

به کارگیری یک فرمول دقیق و کاربردی در چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد افراد نقش بسزایی دارد. کارشناسان حسابداری و مسئولین امور مالی باید با دقت کافی براساس دوره های آموزشی فرا گرفته شده، فرمولی استاندارد و دقیق را برای محاسبه حقوق و دستمزد در نظر بگیرند. بدین صورت که کارفرمایان و مدیران شرکت ها بایستی بسیار موشکافانه و قانونمند، طبق بازه زمانی تعیین شده و در پایان هر ماه، تمامی فعالیت ها و خدمات پرسنل خود را ثبت نمایند. سپس براساس فرمول محاسبه حقوق و دستمزد، همه عددها، رقم ها و آمارهای گوناگون را مشخص کنند. در نتیجه حقوق خالص هر کارگر یا کارمند برمبنای ساعات کاری و نوع فعالیت های او همراه با احقاق حق وی پرداخت گردد.

۷ عامل مؤثر در محاسبه حقوق و دستمزد

موارد مختلفی در میزان حقوق و دستمزد نیروهای کار مورد بررسی قرار می گیرند که در ادامه مطلب به آنها اشاره خواهیم کرد:

  • مزد مبنا

اولین مورد در محاسبه حقوق و دستمزد، تعیین مزد مبنا است. این حقوق با توجه به قانون کار و عقد قرارداد برای انجام ساعات کاری مشخص یا تولید یک محصول به صورت ماهانه، هفتگی، روزانه یا ساعتی پرداخت می شود. حقوق پایه، یک مبلغ توافقی یبن کارفرما و کارکنان است که نباید کمتر از میزان حقوق پایه سالانه تحت نظارت شورای عالی کار باشد.

  • سنوات

طبق قانون وزارت کار ماده ۲۴ کارفرمای هر شرکت یا موسسه وظیفه دارد که براساس قرارداد یکساله یا بیشتر از آن، معادل یک ماه حقوق دریافتی را به عنوان مزایای پایان کار برای کارگران در نظر بگیرد. در واقع سنوات جزء مزایای جانبی حقوق و دستمزد می باشد. این مبلغ می تواند به صورت یک ساله یا تقسیم بندی در نوبت های سه ماه یک بار به پرسنل پرداخت گردد. چگونگی محاسبه حقوق و دستمزد سنوات با فرمول زیر تعیین می شود:

سنوات = حقوق مبنا  (تعداد روزهای کارکرد × ۳۶۵ روز)

  • ساعت های اضافه کاری

طبق قانون کار و عرف جامعه، مفهوم اضافه کاری یعنی واگذار کردن فعالیت های بیشتر از حد معمول روزانه به کارگر یا کارمند. براساس ماده ۵۱ قانون کار مدت زمانی که فرد شاغل، وقت خود را در اختیار کارفرما قرار می دهد جزء ساعت‌های کاری او به حساب می آید. در این شرایط، اضافه کاری مانند حقوق و دستمزد بایستی در پایان هر ماه، محاسبه و به پرسنل پرداخت گردد. ساعت کاری روزانه عادی ۸ ساعت است که در طول هفته نباید از مرز ۴۴ ساعت بیشتر شود. چنانچه این ساعات بیشتر از حد معمول برای پرسنل باشد حقوق و دستمزد براساس اضافه کاری افراد محاسبه می شود. میزان ساعات اضافه کاری با توجه به محدودیتهای تعیین شده طبق ماده ۵۹ قانون کار به دو شرط قابل اجراست.

  • ابراز تمایل شخصی کارمند یا کارگر به انجام کار بیشتر در ساعات اضافی مشخص شده
  • دریافت ۴۰ درصد مزد اضافه بر مبنای هر ساعت کار در شرایط عادی

فرمول محاسبه اضافه کاری طبق قانون کار عبارت است از:

اضافه کاری = ساعات اضافه کاری × ۱۴۰% × ۲۲۰ ساعت / حقوق پایه

  • تعطیلات

روزهای جمعه در هر سال کاری به عنوان تعطیلات هفتگی باید در محاسبه حقوق و دستمزد اعمال شود. چنانچه کارفرما در این زمان ها از کارگر یا کارمند خود درخواست کار نماید، علاوه بر مزد روز تعطیل، میزان ۴۰ درصد علاوه بر مزد اولیه را به او در پایان ماه پرداخت می نماید. فرمول محاسبه روز تعطیل به شرح ذیل می باشد:

حقوق پایه  ۲۲۰ ساعت × ۱.۴ × ساعت های تعطیل کاری

 

  • عیدی، پاداش و مزایا

در محاسبه حقوق و دستمزد مواردی همچون مزایا طبق تخصص، سوابق کاری و توافق بین کارفرما و کارگر یا کارمند در نظر گرفته می شود. بُن پوشاک و مواد غذایی، حق مسکن، حق فرزند، هزینه درمان، هزینه مأموریت، ایاب و ذهاب، مرخصی های باقیمانده در پایان هر سال، شرایط سختی کار، محل خدمت، کشیک و … در این زمره قرار می گیرند. این مزایا با توجه به نوع فعالیت و ارائه خدمات متغیر و غیر مستمر است. طبق عرف قانون کار، میزان مبلغ پرداختی به عنوان عیدی کارگران باید دو برابر حقوق دریافتی باشد. البته به شرط اینکه این مبلغ از سه برابر حداقل حقوق اعلام شده وزارت کار در همان سال بیشتر نباشد. دو فرمول برای محاسبه حقوق و دستمزد عیدی استفاده می شود که در ذیل به آن اشاره می کنیم.

  • حداقل پایه حقوق× ۳۶۵/ ۳× روزهای کارکرد = چنانچه مبلغ بیشتر بود.
  • دو برابر پایه حقوق = اگر مبلغ پرداختی بیشتر نباشد.

۵ مرحله عملیات پایان سال سپیدار همکاران سیستم

  • مالیات

سازمان های دریافت کننده مالیات هر ساله نرخ مشخصی را برای کارکنان و کارگران اعلام می کنند. این نرخ مالیات جزء کسورات حقوق و دستمزد پرسنل می باشد که با میزان دریافتی آن ها در ارتباط است.

  • بیمه

وزارت کار و تأمین اجتماعی، تمامی کارفرمایان شرکت ها و مؤسسات را ملزم به پرداخت حق بیمه نیروهای کاری خود در حین مدت فعالیت و ارائه خدمات کرده است. به طور کلی میزان ۳۰ درصد از مجموع حقوق و مزایای پرسنل به بیمه تعلق می گیرد که ۷ درصد آن توسط کارمند یا کارگر و ۲۳ درصد دیگر را کارفرما پرداخت می کند.

  • نوبت های کاری

شیفت بین صبح و عصر

حقوق پایه ۲۲۰ ساعت× ۱۱۰%× ساعت های نوبت کاری = حقوق

نوبت بین صبح، عصر و شب

حقوق پایه ۲۲۰ ساعت× ۱۱۵%× ساعت های نوبت کاری = حقوق

نوبت صبح و عصر یا عصر و شب

حقوق پایه  ۲۲۰ ساعت× ۱۲۲.۵%× ساعت های نوبت کاری = حقوق

هر شرکت یا مؤسسه تجاری برای ساماندهی و نظارت بر امور مالی خود باید آن ها را در دفاتر مخصوصی ثبت نماید. در واقع دفاتر قانونی یا دفاتر حسابداری از ملزومات اساسی در علم حسابداری به شمار می روند. در این مطلب از بلاگ راهکار تجارت بهراد، توضیحاتی درباره انواع دفاتر قانونی را با هم خواهیم دید.

وزارت عدلیه براساس نظام نامه قائم مقام دفاتر قانونی را در اختیار هر تاجر یا صاحب شرکت یا مؤسسه تجاری به غیر از کسبه جزء قرار می دهد. کلیه رویدادهای مالی از جمله دیون، مطالبات، تعهدات، پیشرفت یا عدم پیشرفت شرکت یا مؤسسه تجاری بعد از ثبت در اسناد حسابداری و تأیید مدیریت به صورت هدفمند و منظم در دفاتر قانونی ثبت می شوند. این دفاتر حسابداری یا دفاتر قانونی طبق دستورالعمل های قانون تجارت برای صاحبین شرکت ها یا مؤسسات تعیین و بعد از رویت اطلاعات ثبتی مورد تأیید سازمان مربوطه قرار می گیرد.

با انواع دفاتر قانونی آشنا شوید

اطلاعات ثبت شده در دفاتر قانونی باید بدون خطا و اشتباه بوده و رویدادهای مالی با دقت و صحت درج گردد. دفاتر قانونی به خاطر پلمب بودن آنها در اصطلاح دفاتر پلمب نیز خوانده می شوند. این دفاتر مشتمل بر ۴ نوع دفتر حسابداری هستند که در ادامه مطلب به شرح آنها می پردازیم:

  • دفتر روزنامه
  • دفتر کل
  • دفتر دارایی
  • دفتر کپیه

دفتر روزنامه

یکی از ابزارهای مهم و ضروری حسابداری، دفتر روزنامه است که با نام های دفتر روزنامه عمومی و اختصاصی نیز شناخته می شوند. در دفتر روزنامه، تمامی رویدادهای مالی و محاسباتی، معامله های تجاری، اسناد تجاری براساس اصول و ضابطه های مرتبط با قانون تجارت و تنظیم دفاتر قانونی همراه با استانداردهای حسابداری ثبت و درج می گردند.

شخص حسابدار هر گونه معامله های تجاری، رویدادهای مالی مثل پرداخت نقدی، خرید، فروش، ظهرنویسی و … را با توجه به تاریخ وقوع آن در دفتر روزنامه به ثبت می رساند. دفتر روزنامه در دو دسته عمومی و اختصاصی قرار می گیرد.

الف- دفتر روزنامه عمومی

مشتمل بر دو ستون بدهکار و بستانکار است. تجارت خانه، شرکت یا مؤسسه های تجاری کوچک برای ثبت معاملات و رویدادهای مالی خود بیشتر از این نوع از دفاتر قانونی استفاده می کنند.

ب- دفتر روزنامه اختصاصی

برای شرکت ها و مؤسسه های تجاری بزرگ کاربرد دارد. در این دفاتر قانونی تعداد بیشماری از معاملات تجاری تکراری ثبت می شوند. بیشتر فعالیت های مالی این شرکت ها در دفتر روزنامه اختصاصی به چهار گروه تقسیم شده و اطلاعات مرتبط با آن ها به صورت جداگانه درج می گردند.

دفتر روزنامه خرید، پرداخت های نقدی، فروش و دریافت های نقدی از این قبیل هستند که شامل اطلاعات مالی براساس تاریخ داد و ستد (ستون های ماه و روز) و شرح آن به صورت جداگانه می باشد. حسابداران به این نکته توجه داشته باشند که باید تمامی اطلاعات مرتبط با داد و ستدهای تجاری را به صورت یکجا در دفتر روزنامه مشخص کنند. بدین شکل که ابتدا فعالیت های مالی، بدهکاران و بستانکاران هر حساب تعیین و سپس در این نوع از دفاتر قانونی ثبت گردد.

دلیل اصلی استفاده از دفتر روزنامه جلوگیری از هرگونه خطا و اشتباه در ثبت رویدادهای مالی است. چنانچه این اطلاعات توسط حسابدار قبل از ثبت در دفتر روزنامه، به طور مستقیم در دفتر کل ثبت شوند. امکان تصحیح خطاهای نوشتاری مانند ثبت مکرر، قلم افتادگی و … وجود ندارد.

دفتر کل

دومین مورد از دفاتر قانونی در حوزه حسابداری، دفتر کل است که برای آماده سازی صورت های مالی و ترازنامه استفاده می شود. اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی با فاصله زمانی بیشتری نسبت به فاصله ثبت در دفتر روزنامه درج می گردند. یکی از نقاط ضعف دفتر روزنامه این است که نمی توان مانده هر حساب را در هر تاریخی از دوره مالی مشخص کرد. از طرفی امکان تهیه صورت های مالی، گزارش های سازمانی و مدیریتی وجود ندارد.

تنظیم دفاتر قانونی با سپیدار

رویدادهای مالی چگونه در دفتر کل ثبت می شوند؟

  • حسابداران برای ساماندهی بهتر اطلاعات مالی شرکت یا مؤسسه تجاری، برای هر حساب یک صفحه یا بیشتر را در نظر می گیرند.
  • ترتیب حساب ها در دفتر کل با دقت و درستی رعایت می شود.
  • موجودی کالا، موجودی نقدی، ساختمان، زمین، حساب های پرداختی و تمامی رویدادها را در صفحات مجزا ثبت می کنند.
  • همه موارد مربوط به بدهکار و بستانکار از دفتر روزنامه به قسمت های مشخص شده در دفتر کل منتقل می شود.
  • حساب های مالی هر شرکت یا مؤسسه تجاری به صورت جداگانه در دفتر کل درج می گردد.
  • کارشناس حسابداری یا تاجر بهتر است هفته ای یک بار اطلاعات مالی را پس از جداسازی انواع مختلف آن از دفتر روزنامه خارج کرده و در دفتر کل ثبت کند.
  • دفتر کل شامل ستون هایی از قبیل تاریخ (روز و ماه)، شماره سند، شرح، عطف، مبلغ بدهکار، بستانکار، تشخیص، مانده حساب و … بوده که تا حد امکان باید به طور کامل تکمیل گردد. برای مثال در قسمت شماره سند حسابداری و تاریخ باید همان شماره و تاریخ ثبت شده در این قسمت وارد شود. در ستون عطف نیز شماره صفحه دفتر روزنامه در دفتر کل نوشته شده و متقابلاً شماره صفحه دفتر کل را در دفتر روزنامه درج می کنند. در ناحیه مربوط مانده حساب باقیمانده بدهکاری یا بستانکاری مربوط به هر حساب وارد می شود.

دفتر دارایی

در سومین نوع از انواع دفاتر قانونی یعنی دفتر دارایی، کلیه دارائی های شرکت، مؤسسه تجاری یا تاجر به شکل منقول، غیر منقول، دیون، وجه نقد و مطالبات قید می گردد. در واقع اطلاعات ثبت شده در دفتر دارایی از دفتر کل استخراج می شود. مهلت تنظیم دفتر دارایی و ارسال گزارش های مربوط به رویدادهای مالی براساس قانون تجارت تا ۱۵ فروردین هر سال است. وجه تمایز دفتر دارایی از دفاتر قانونی به خاطر امضاء تاجر یا مدیریت شرکت یا مؤسسه تجاری جهت تأیید و صحت اطلاعات آن می باشد.

دفتر کپیه

تمامی دفاتر قانونی از جمله دفتر روزنامه، دارایی و کل قبل از تحریر، نیاز به امضای نماینده اداره ثبت دارد. دفتر کپیه از این قاعده مستثنی بوده و سایر شرایط قانون تجارت برای آن رعایت می شود. صورت حساب های مالی، مراسلات و … را به ترتیب تاریخ ثبت در دفتر کپیه لحاظ می‌کنند.

صاحبین کسب و کار زمانی که مبلغ مالیات جایگزین آن ها بیشتر از حد انتظار یا توان پرداختی باشد اقدام به دادرسی مالیاتی می‌کنند. با ما همراه باشید تا به طور کامل توضیح دهیم که دادرسی مالیاتی چیست . در واقع دادرسی مالیاتی سعی در رفع اختلافات بین مؤدیان مالیاتی و اداره مالیات دارد. امروزه طبق قانون اداره مالیات تمامی افراد حقیقی و اشخاص حقوقی با شرایط ذیل مشمول پرداخت مالیات و تکمیل اظهارنامه الکترونیکی می شوند:

  • اشخاص حقیقی شاغل در داخل کشور ایران
  • شخصیت های حقوقی مشغول به کار و فعالیت در ایران
  • اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور مشغول به کار هستند.
  • شخصیت های حقیقی و حقوقی که از داخل کشور کسب درآمد دارند اما در خارج از کشور ساکن بوده و مقیم آن جا می باشند.
  • تمام اتباع ایرانی که در داخل کشور ایران درآمد کسب می کنند.

درباره اظهارنامه مالیاتی و سامانه الکترونیکی آن

اظهارنامه مالیاتی به نوعی ریز عملکرد مالی اشخاص حقوقی یا حقیقی موظف به پرداخت مالیات است که رویدادهای مالی را براساس وقوع، مستند بر اسناد و ادله قانونی تعیین می کند. سازمان امور مالیاتی در سامانه اینترنتی خود به آدرس www.tax.gov.ir اظهارنامه مالیاتی غیرچاپی را در دسترس متقاضیان قرار داده است. پس از پیش ثبت نام الکترونیکی در این سایت، صحت و اعتبار اطلاعات وارده، امکان ثبت اظهارنامه برای شخصیت های حقیقی و حقوقی وجود دارد. بعد از انجام این مرحله از ثبت نام در سامانه اداره مالیات، می توان نرم افزار فوق را دانلود کرده و اقدام به ارسال نمایید. مؤدی با وارد نمودن نام کاربری، رمز عبور و کد رهگیری سامانه ثبت نام قادر به بارگزاری اطلاعات هویتی خود در اظهارنامه می باشد.

پیگیری و تکمیل مراحل

اظهارنامه الکترونیکی با توجه به نوع عملکرد مالی و فعالیت درخواست کنندگان مانند ارث، انحلال و عملکرد، ارزش افزوده و … با یکدیگر متفاوت است. امکان دسترسی به هر کدام از فرمهای مربوطه در سایت اداره مالیات وجود دارد. به این نکته توجه داشته باشید که اطلاعات وارد شده در این سامانه، پس از تایید نهایی غیرقابل ویرایش هستند. بنابراین مؤدیان باید از قبل نسبت به تکمیل اطلاعات، رفع ایرادات احتمالی اقدام نمایند. در صورت بروز مشکل و بروزرسانی اطلاعات در سامانه اظهارنامه مالیاتی می توان از گزینه دریافت اطلاعات هویتی استفاده کنید.

پس از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و کارنامه مالی، مؤدی باید مالیات تعیین شده را پرداخت نماید. پس از تسویه برگه مفاصا حساب به وی تحویل می شود. این برگه به منزله تسویه قطعی اداره مالیات نبوده و فقط برای ارائه به سازمان های دولتی یا خصوصی معتبر است. چنانچه شرکت، موسسه یا دفتر کاری در طول یک سال مالی، هیچ گونه رویداد ثبتی در دفاتر، تراکنش بانکی یا مالی نداشته باشد مؤدی باید نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام نماید. بهترین زمان تسلیم این اظهارنامه به همراه ترازنامه، حساب سود و زیان و سررسید پرداخت مالیاتی برای اشخاص حقیقی ۳ ماه و اشخاص حقوقی ۴ ماه پس از پایان سال مالی است.

دادرسی مالیاتی چگونه و طی چه مراحلی انجام می شود؟

همان طور که گفتیم پرداخت مالیات و تسلیم اظهارنامه الکترونیکی برای صاحبین مشاغل ضروری است. چنانچه پرداخت مالیات تعیین شده توسط سازمان مربوطه به تعویق بیفتند جریمه های سنگینی را به دنبال خواهد داشت.

موضوع دادرسی مالیاتی (Tax Trail ) پس از ارائه اظهارنامه با اطلاعات خوداظهاری توسط صاحبان فعالیت های کاری طبق محاسبات خودشان مطرح می شود. در برخی مواقع، پس از ورود اطلاعات مورد نیاز در سامانه اداره مالیات، مبلغ مالیات مشخص شده توسط مؤدیان، مورد تأیید کارشناسان امور مالیاتی نبوده و نسبت به مبالغ جایگزین اقدام می کنند. حال ممکن است پرداخت این هزینه برای اشخاص حقیقی یا حقوقی هنگفت بوده و توان تسویه آن را نداشته باشند. صاحبان مشاغل می توانند نسبت به اظهارنامه مالیاتی که تسلیم نموده‌اند از کسب و کار خود دفاع کرده تا مبالغ کمتری را پرداخت نمایند. اقدام به این امر، پس از دریافت برگه تشخیص مالیات با عنوان دادرسی یا اعتراض مالیاتی توسط شاکیان مشاغل نسبت به مبلغ تعیین شده صورت می گیرد.

مرحله دادرسی مالیاتی

دادرسی مالیاتی فقط منوط به اعتراض درباره مبلغ پرداختی نیست. حتی نحوه پرداخت مالیات هم باعث اختلاف بین مؤدی با سازمان امور مالیاتی می شود. حال مراحل دادرسی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی صاحب کسب و کار یا مشاورین مالیاتی انجام می شود که به شرح مفصل آن می پردازیم.

  • تنظیم شکایت و ارائه به رئیس امور مالیاتی

مؤدی پس از تکمیل اعتراض نامه مالیاتی آن را به ممیز کل تسلیم می‌کند. مسئول مالیاتی مربوطه به بررسی برگ تشخیص صادر شده مالیات می پردازد. سپس نظر خود را در پشت برگه فوق مکتوب نموده و درنهایت اقدامات لازم برای صدور قطعی برگ انجام می شود. صاحبان حرف و مشاغل از زمان صدور حکم مالیات به مدت ۳۰ روز فرصت دارند تا شکایت خود را به مرجع مالیاتی ارائه دهند. البته این مهلت مشمول سازمان اداره مالیات نیز می شود که به بررسی شکایت‌های فوق بپردازند. بیشتر اعتراضات مالی مربوط به موسسات یا شرکت های کوچک در مرحله اول به زودی حل اختلاف شده و به مرحله های بعدی دادرسی مالیاتی نمی رسند.

  • انتقال دادرسی به هیأت حل اختلاف مالیاتی

چنانچه مؤدی و نهاد مالیاتی مربوطه در مرحله نخست به توافق نرسند. دادرسی مالیاتی و شکایت صاحبین مشاغل به هیئت اختلاف مالیاتی منتقل می شود. افراد حاضر در جلسه حل اختلاف شامل نماینده سازمان امور مالیاتی، قاضی و نماینده شخصیت حقیقی یا حقوقی می باشد. پس از اعلام رأی نهایی در صورت رضایت طرفین، پروسه دادرسی مالیاتی به اتمام خواهد رسید.

  • ارجاع به شورای عالی مالیاتی

در مرحله قبل در صورتی که هر یک از طرفین نسبت به رأی ناراضی باشند پرونده دادرسی مالیاتی به شورای عالی مربوطه مرجوع می شود. چنانچه رأی صادره با قوانین مالیاتی تناقض داشت حکم فوق تأیید نمی گردد. در این مرحله از شکایت پرونده جهت بررسی مجدد به سازمان امور مالیاتی بر می‌گردد.

  • هیئت وزارت اقتصاد و دارایی

پرونده‌های مربوط به اعتراض مالیاتی از سازمان اداره مالیاتی به هیأت وزارت اقتصاد منتقل می‌شود تا اطلاعات آن در جای دیگری فاش نگردد. کارشناسان در این هیئت پس از بررسی اختلاف، نظر خود را مطرح می کنند.

  • تأیید دیوان عدالت اداری

اگر در مرحله چهارم در صورت عدم رضایت مؤدی با فرصت سه ماهه از زمان صدور حکم هیئت وزارت اقتصاد جهت بررسی به دیوان عدالت اداری ارجاع می شود.

اگر در هرکدام از این مراحل، نیاز به مشاوره و راهنمایی داشتید، یا برای ثبت این موارد در نرم افزار سپیدار به مشکلی برخوردید، می‌توانید با همکاران ما در راهکار تجارت بهراد تماس بگیرید.